Oorlog en vrede

  • LEHR REICH
  • Markierung einer Wende
  • Spruch
  • The Battle of Blenheim
  • John Brown
  • Without a title
  • Le dormeur du val
  • Liberté
  • Pour faire le portrait d'un oiseau

LEHR REICH

Burckhard Garbe (1941- )

 

LEHR REICH

ERSTES REICH
ZWEITES REICH
DRITTES REICH

DRITTES REICHT

 

Opdracht

1. Met welk woord wordt er in dit gedicht gespeeld?
2. Geef van dit woord de twee omschrijvingen, waardoor de dubbele betekenis duidelijk wordt.
3. In welke regel ligt de pointe (= het verrassende keerpunt)?
4. Leg de woordspeling uit.
5. Probeer een Nederlandse versie van het gedicht te maken, waarin woordspeling en pointe niet verloren gaan.
6. Lehren = iemand iets leren. Wat wordt de lezer hier geleerd?
7. Zoek op en noteer wanneer het Eerste en het Tweede Rijk Duitse Keizerrijk waren.
8. Geef met een cijfer van 1 t/m 5 aan, hoe de dichter over oorlog denkt.
(1 = zeer negatief / 5 = zeer positief)

1 2 3 4 5

 

Antwoorden

vraag 1 vraag 2 vraag 3 vraag 4
vraag 5 vraag 6 vraag 7 vraag 8

Markierung einer Wende

Ernst Jandl (1925-2000)

 

1944

krieg
krieg
krieg
krieg
krieg
krieg
krieg
krieg
krieg
krieg
krieg
krieg

1945

krieg
krieg
krieg
krieg
mai

 

Opdracht

1. Hoeveel keer staat onder 1944 het woord oorlog? En hoeveel keer onder 1945?
2. Hoe geeft de dichter het keerpunt ("Wende") aan?
3. Welk keerpunt wordt bedoeld?
4. Van welk voorwerp heeft de dichter de vorm overgenomen?
5. In een typografisch gedicht is de vorm van groot belang voor de inhoud:
Geef met een cijfer van 1 t/m 5 aan in hoeverre je het met de volgende stelling eens bent. (1 = helemaal niet mee eens en 5 = volledig mee eens)
* Dit gedicht zou veel krachtiger geweest zijn, als juni t/m december ook vermeld waren!

1 2 3 4 5

6. Licht je antwoord kort toe.


Antwoorden

vraag 1 vraag 2 vraag 3 vraag 4
vraag 5 vraag 6    

Spruch

Erich Fried (1921-1988)

 

Ich bin der Sieg
Mein Vater war der Krieg
Der Friede ist mein lieber Sohn
Der gleicht meinem Vater schon

 

Opdracht

1. Ik ben de overwinning, maar wie is die 'ich' binnen deze familie?
2. Welk van de onderstaande schema's geeft het beste de historische ontwikkeling in het gedicht weer?

Voor het weergeven van de inhoud op deze pagina is een nieuwe versie van Adobe Flash Player vereist.

Adobe Flash Player ophalen

3. Licht je keuze kort toe.
4. Welk rijmschema heeft het gedicht?
5. Hoe heet zo'n rijmschema?
6. Bedenk een andere Duitse titel voor het gedicht.
7. Hoe denkt de dichter over de duurzaamheid van vrede:

Hij is positief Hij is negatief Hij is neutraal

8. Licht je keuze kort toe.

 

Antwoorden

vraag 1 vraag 2 vraag 3 vraag 4
vraag 5 vraag 6 vraag 7 vraag 8

The Battle of Blenheim

Robert Southey (1774-1843)

Opdracht

1. Lees de eerste twee strofes.

 

It was a summer evening,
Old Kaspar's work was done,
And he before his cottage door
Was sitting in the sun;
And by him sported on the green
His little grandchild Wilhelmine.

She saw her brother Peterkin
Roll something large and round
Which he beside the rivulet
In playing there had found;
He came to ask what he had found
That was so large and smooth and round.

 

Opdracht

2. Hoeveel personen komen er in de eerste twee strofes voor? In welke verhouding staan ze tot elkaar?
3. In welk land bevinden ze zich als je afgaat op de namen?
4. Wat vindt de kleine Peter?
5. Lees verder.

 

Antwoorden

vraag 2 vraag 3 vraag 4 vraag 5

 

Old Kaspar took it from the boy
Who stood expectant by;
And then the old man shook his head,
And with a natural sigh
"'Tis some poor fellow's skull," said he
"Were slain in that great victory."

"I find them in the garden,
For there's many here about;
And often when I go to plow
The ploughshare turns them out.
For many thousand men," said he,
"Were slain in that great victory."

 

Opdracht

6. Wat heeft Peter gevonden?
7. Waarom komt dit voorwerp daar in de omgeving zo vaak voor?
8. Lees verder.

 

Antwoorden

vraag 6 vraag 7 vraag 8

 

"Now tell us what 'twas all about,"
Young Peterkin he cries;
And little Wilhelmine looks up
With wonder-waiting eyes;
"Now tell us all about the war
And what they fought each other for."

"It was the English," Kaspar cried,
"Who put the French to rout;
But what they fought each other for
I could not well make out.
But everybody said," quoth he,
"That 'twas a famous victory.

 

Opdracht

9. Wat vragen Peter en Wilhelmina aan hun grootvader?
10. Kan hij hun vraag beantwoorden? Zo ja, leg in 1 of 2 zinnen uit.
11. Lees verder.

 

Antwoorden

vraag 9 vraag 10 vraag 11

 

"My father lived at Blenheim then,
Yon little stream hard by;
They burnt his dwelling to the ground,
And he was forced to fly:
So with his wife and child he fled,
Nor had he where to rest his head.

"With fire and sword the country round
Was wasted far and wide,
And many a childing mother then
And new-born baby died:
But things like that, you know, must be,
At every famous victory.

"They say it was a shocking sight
After the field was won;
For many thousand bodies here
Lay rotting in the sun:
But things like that, you know, must be
After a famous victory.

 

Opdracht

12. Vertel in je eigen woorden (maximaal 50) wat Kaspar zijn kleinkinderen over de gevolgen van de oorlog vertelt.
13. Lees verder.

 

Antwoorden

vraag 12 vraag 13

 

"Great praise the Duke of Marlbro' won
And our good prince Eugene;"
"Why 'twas a very wicked thing!
Said little Wilhelmine;
"Nay . . . Nay . . . my little girl," quoth he,
It was a famous victory."

"And everybody praised the Duke
Who this great fight did win."
"But what good came of it at last?"
Quoth little Peterkin:--
"Why, that I cannot tell," said he,
"But 'twas a famous victory."

 

Opdracht

14. Wat vinden de kinderen van de oorlog? Welke woorden en/of zinnen in de laatste strofes ondersteunen je antwoord?
15. Hoe vaak wordt in het volledige gedicht de frase "a famous victory" en "a great victory" gebruikt?
16. Met welke van de twee volgende uitspraken over dit gedicht ben je het eens?

De dichter vindt dat de veldslag bij Blenheim een beroemde overwinning is.
De dichter vindt niet dat de veldslag bij Blenheim een beroemde overwinning was.

17. Beargumenteer je antwoord bij opdracht 16 in 30-50 woorden.

 

Antwoorden

vraag 14 vraag 15 vraag 16 vraag 17

John Brown

Bob Dylan (1941-)

 

Opdracht

1. In dit gedicht zijn van veel strofes de laatste regel weggelaten. Welke regel hoort bij welke strofe?

 

John Brown went off to war to fight on a foreign shore.
His mama sure was proud of him!
He stood straight and tall in his uniform and all.

 

"Oh son, you look so fine, I'm glad you're a son of mine,
You make me proud to know you hold a gun.
Do what the captain says, lots of medals you will get,

 

As that old train pulled out, John's ma began to shout,
Tellin' ev'ryone in the neighborhood:
"That's my son that's about to go, he's a soldier now, you know."

 

She got a letter once in a while and her face broke into a smile
As she showed them to the people from next door.
And she bragged about her son with his uniform and gun,
And these things you called a good old-fashioned war.

 

Oh! Good old-fashioned war!

 

Then the letters ceased to come, for a long time they did not come.
They ceased to come for about ten months or more.
Then a letter finally came saying, "Go down and meet the train.

 

She smiled and went right down, she looked everywhere around
But she could not see her soldier son in sight.
But as all the people passed, she saw her son at last,

 

Oh his face was all shot up and his hand was all blown off
And he wore a metal brace around his waist.
He whispered kind of slow, in a voice she did not know,
While she couldn't even recognize his face!

 

Oh! Lord! Not even recognize his face.

 

"Oh tell me, my darling son, pray tell me what they done.
How is it you come to be this way?"
He tried his best to talk but his mouth could hardly move

 

"Don't you remember, Ma, when I went off to war
You thought it was the best thing I could do?
I was on the battleground, you were home . . . acting proud.

 

"Oh, and I thought when I was there, God, what am I doing here?
I'm a-tryin' to kill somebody or die tryin'.
But the thing that scared me most was when my enemy came close
And I saw that his face looked just like mine."

 

Oh! Lord! Just like mine!

 

"And I couldn't help but think, through the thunder rolling and stink,
That I was just a puppet in a play.
And through the roar and smoke, this string is finally broke,

 

As he turned away to walk, his Ma was still in shock
At seein' the metal brace that helped him stand.
But as he turned to go, he called his mother close


Klik hier om te kijken of je de juiste slotregels hebt gekozen.

----------

Yusef Komunyakaa (1947 -)

 

The South China Sea
drives in another herd.
The volleyball's a punching bag:
Clem's already lost a tooth
& Johnny's left eye is swollen shut.
Frozen airlifted steaks burn
on a wire grill, & miles away
machine guns can be heard.
Pretending we're somewhere else,
we play harder.
Lee Otis, the point man,
high on Buddha grass,
buries himself up to his neck
in sand. "Can you see me now?
In this spot they gonna build
a Hilton. Invest in Paradise.
Bang, bozos! You're dead."
Frenchie's cassette player
unravels Hendrix's "Purple Haze."
Snake, 17, from Daytona,
sits at the water's edge,
the ash on his cigarette
pointing to the ground
like a crooked finger. CJ,
who in three days will trip
a fragmentation mine,
runs after the ball
into the whitecaps,
laughing

 

Opdracht

1. Hoeveel personen komen in dit gedicht voor?
2. Hoe heten ze?
3. Waar bevinden ze zich?

In een gymnastiek zaal.
In een tuin.
Aan het strand.
In de jungle.

4. Wat zijn ze aan het doen?
5. Welke woorden en/of zinnen geven aan dat er een oorlog aan de gang is?
6. Bedenk een geschikte Engelse titel.
7. Klik hier om de originele titel te bekijken.
8. Welke vind je beter: je eigen titel of die van de dichter? Licht in het kort toe.

 

Antwoorden

vraag 1 vraag 2 vraag 3 vraag 4
vraag 5 vraag 6 vraag 7 vraag 8

Le dormeur du val

Arthur Rimbaud (1854-1891)

Les parfums ne font pas frissonner sa narine;
Il dort dans le soleil, la main sur sa poitrine
Tranquille. Il a deux trous rouges au côté droit.

-------------------------------------------------

Un soldat jeune, bouche ouverte, tête nue,
Et la nuque baignant dans le frais cresson bleu.
Dort; il est étendu dans l'herbe, sous la nue,
Pâle dans son lit vert où la lumière pleut.

-------------------------------------------------

Les pieds dans les glaïeuls, il dort. Souriant comme
Sourirait un enfant malade, il fait un somme.
Nature, berce-le chaudement: il a froid wieg hem

-------------------------------------------------

C'est un trou de verdure où chante une rivière
Accrochant follement aux herbes des haillons
D'argent; où le soleil, de la montagne fière
Luit: c'est un petit val qui mousse de rayons.

 

Opdracht

1. De strofen van bovenstaand gedicht zijn door elkaar geraakt. Wat is de goede volgorde?

strofe 1- strofe 4- strofe 2 - strofe 3
strofe 2 - strofe 1 - strofe 4- strofe 3
strofe 3- strofe 2- strofe 1 - strofe 4
strofe 4- strofe 2- strofe 3- strofe 1


2. Controleer je antwoord.
3. Zoals je ziet is in dit gedicht een bepaald patroon te herkennen; deze kenmerkende vorm heeft een naam. Hoe heet een gedicht met deze vorm?
4. Beschrijf hoe de soldaat zich voelt. Hoe weet je dat?
5. Bevindt hij zich in een prettige omgeving? Geef een korte beschrijving.
6. Is dit een anti-oorlogs gedicht of een pro-oorlogs gedicht? Verklaar je antwoord aan de hand van het gedicht.


Antwoorden

vraag 1 vraag 2 vraag 3 vraag 4
vraag 5 vraag 6    

Liberté

Paul Eluard (1895-1952)

Sur mes cahiers d'écolier
Sur mon pupitre et les arbres
Sur le sable sur la neige
J'écris ton nom

Sur toutes les pages lues
Sur toutes les pages blanches
Pierre sang papier ou cendre
J'écris ton nom

Sur les images dorées
Sur les armes des guerriers
Sur la couronne des rois
J'écris ton nom

Sur la jungle et le désert
Sur le nids sur les genêts
Sur l'écho de mon enfance
J'écris ton nom (…)

Sur les sentiers éveillés
Sur les routes déployées
Sur les places qui débordent
J'écris ton nom

Sur la lampe qui s'allume
Sur la lampe qui s'éteint
Sur mes maisons réunies
J'écris ton nom

Sur le fruit coupé en deux
Du miroir et de ma chambre
Sur mon lit coquille vide
J'écris ton nom

Sur mon chien gourmand et tendre
Sur ses oreilles dressées
Sur sa patte maladroite
J'écris ton nom

Sur le tremplin de ma porte
Sur les objets familiers
Sur le flot du feu béni
J'écris ton nom

Sur toute chair accordée
Sur le front de mes amis
Sur chaque main qui se tend
J'écris ton nom

Sur la vitre des surprises
Sur les lèvres attentives
Bien au-dessus du silence
J'écris ton nom (…)

Sur l'absence sans désir
Sur la solitude nue
Sur les marches de la mort
J'écris ton nom

Sur la santé revenu
Sur le risque disparu
Sur l'espoir sans souvenir
J'écris ton nom

Et par le pouvoir d'un mot
Je recommence ma vie
Je suis né pour te reconnaître
Pour te nommer

Liberté

 

Opdracht

1. Lees het gehele gedicht.
2. Hoe noem je zo'n soort gedicht? Kies een van de volgende mogelijkheden. Indien je niet weet wat deze literarire begrippen inhouden, klik dan op de links. Deze zullen je naar uitleg in Wikipedia leiden:

ode
elegie
sonnet
parabel

3. Leg uit hoe je aan je antwoord op vraag 2 komt.
4. In bovenstaand gedicht wordt steeds een zelfde regel herhaald. Welke?
5. Wie is 'je' en over welke naam gaat het in het gedicht?
6. De dichter geeft een heleboel plaatsen waar hij die naam zou willen schrijven. Noem er tien.
7. Welk gevoel roept dit gedicht bij je op? Geef je keuzes aan in onderstaande tabel.

  ja nee
boosheid
ontroering
vreugde
wanhoop
weerzin
opluchting
verdriet


Antwoorden

vraag 1 vraag 2 vraag 3 vraag 4
vraag 5 vraag 6 vraag 7  

Pour faire le portrait d'un oiseau

Jacques Prévert (1900-1977)

 

Peindre d'abord une cage
avec une porte ouverte
peindre ensuite
quelque chose de joli
quelque chose de simple
quelque chose de beau
quelque chose d'utile
pour l'oiseau
placer ensuite la toile contre un arbre
dans un jardin
dans un bois
ou dans une forêt
se cacher derrière l'arbre
sans rien dire
sans bouger…
Parfois l'oiseau arrive vite
mais il peut aussi mettre de longues années
avant de se décider
ne pas se décourager
attendre
attendre s'il faut pendant des années
la vitesse ou la lenteur de l'arrivée
de l'oiseau n'ayant aucun rapport
avec la réussite du tableau
quand l'oiseau arrive
s'il arrive

observer la plus profond silence
attendre que l'oiseau entre dans la cage
et quand il est entré
fermer doucement la porte avec le pinceau
puis
effacer un à un tous les barreaux
en ayant soin de ne toucher aucune des plumes de
l'oiseau
Faire ensuite le portrait de l'arbre
en choisissant la plus belle de ses branches
pour l'oiseau
peindre aussi le vert feuillage et la fraîcheur du vent
la poussière du soleil
et le bruit des bêtes de l'herbe dans la chaleur de l'été
et puis attendre que l'oiseau se décide à chanter
Si l'oiseau ne chante pas
c'est mauvais signe
signe que le tableau est mauvais
mais s'il chante s'est bon signe
signe que vous pouvez signer
alors vous arrachez tout doucement
une des plumes de l'oiseau
et vous écrivez votre nom dans une coin du tableau

 

Opdracht

1. Lees dit gedicht.
2. Dit gedicht bestaat eigenlijk uit 4 delen, waarin het portret van de vogel gestalte krijgt. Zoek deze delen en vertel kort wat er in elk deel gebeurt.
3. Controleer het antwoord op vraag 1 in de antwoorden.
4. Maak van het eerste deel een tekening. Dit mag schematisch!
5. Wanneer is, volgens de dichter, het schilderij geslaagd? Kies een van de volgende mogelijkheden:

als de vogel veilig in de kooi zit
als de vogel ontnapt
als de vogel gaat zingen

6. Wat zou de vogel in dit gedicht symboliseren? Kies een van de volgende mogelijkheden:

gevangenschap
vrijheid
vreugde
lijden

7. Wanneer zou dit gedicht volgens jou geschreven kunnen zijn? Kies uit:

voor de oorlog
na de oorlog


Antwoorden

vraag 1 vraag 2 vraag 3 vraag 4
vraag 5 vraag 6 vraag 7