Sonnet
| Klik hier voor sonnetten die zijn opgestuurd en gepubliceerd. | Klik hier voor sonnetten van gevestigde dichters in het archief . |
Oorspronkelijk was het woord sonnet slechts de algemene aanduiding voor 'een kort gedichtje'.
Tegenwoordig verstaan we onder een sonnet alleen gedichten die voldoen aan specifieke regels.
bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Sonnet
Een korte samenvatting van de meest gangbare regels:
Vorm
Een sonnet bestaat uit veertien regels, verdeeld over vier strofen.
Strofe 1 en 2 bestaan elk uit vier regels (=octaaf).
Strofe 3 en 4 bestaan elk uit drie regels (=sextet).
Rijmschema
- het Italiaanse sonnet: abba – abba – cdc – dcd
- het Shakespeare sonnet: abab – cdcd – efef - gg
Maar er zijn heel veel variaties!
Inhoud van het Italiaanse sonnet
Strofe 1 en 2 bevatten b.v. een gedachtegang, gevoel of verbeelding.
Na strofe 1 en 2 volgt een inhoudelijke wending:
Strofe 3 en 4 reageren met b.v. een conclusie, tegenstelling.
Voorbeeld:
- strofe 1 en 2 beschrijven een droom.
- strofe 3 en 4 beschrijven de confrontatie met de werkelijkheid.
Inhoud van het Engelse of Shakespeare sonnet
In de drie kwatrijnen (abab – cdcd – efef ) wordt een thema geïntroduceerd of een probleem beschreven dat in elk kwatrijn op een andere manier wordt belicht. Een oplossing wordt in de laatste twee regels (het couplet) gepresenteerd.
Voorbeeld:
- strofe 1 vraagt zich af wat er overblijft van de schoonheid van de jeugd.
- strofe 2 beweert dat het zonde is als er niets van overblijft.
- strofe 3 stelt dat schoonheid aan een kind zou moeten worden doorgegeven.
- het couplet stelt dat er zo een oplossing is gevonden voor de vergankelijkheid van
schoonheid van de jeugd.
Italiaans sonnet
- Bedenk wie/wat je wilt beschrijven, bv. : je geliefde, een dier, de natuur.
- Bedenk over welk aspect van jouw onderwerp je het wilt hebben, bv. :
de lach van je geliefde, een eigenschap van je huisdier, de kleuren van de bomen - Bedenk wat je in de eerste acht regels wilt overbrengen, b.v. :
een gedachtegang, gevoel of verbeelding - Bedenk bij jouw onderwerp een aantal vergelijkingen (=metaforen), bv. :
een lach als een klinkend klokje, blij als een kind, kleuren als op een schilderspalet - Kies één van de vele sonnetrijmschema’s.
- Schrijf nu strofe 1 en 2.
- Na strofe 1 en 2 verandert het perspectief op het onderwerp van het gedicht, bv. :
de lach was niet voor jou bedoeld, je huisdier sterft, de winter breekt aan - Schrijf nu strofe 3 en 4.
- Klaar is je sonnet.
Als voorbeeld
van een Italiaans sonnet
Die Flamingos
Rainer Maria Rilke (1875-1926)
Jardin de Plantes, Paris
In Spiegelbildern wie von Fragonard
ist doch von ihrem Weiß und ihrer Röte
nicht mehr gegeben, als dir einer böte,
wenn er von seiner Freundin sagt: sie war
noch sanft von Schlaf. Denn steigen sie ins Grüne
und stehn, auf rosa Stielen leicht gedreht,
beisammen, blühend, wie in einem Beet,
verführen sie verführender als Phryne
sich selber; bis sie ihres Auges Bleiche
hinhalsend bergen in der eignen Weiche,
in welcher Schwarz und Fruchtrot sich versteckt.
Auf einmal kreischt ein Neid durch die Volière;
sie aber haben sich erstaunt gestreckt
und schreiten einzeln ins Imaginäre.
Als voorbeeld van een Engels sonnet
Beluister het metrum in het onderstaande sonnet van William Shakespeare.
When forty winters shall besiege thy brow,
And dig deep trenches in thy beauty's field,
Thy youth's proud livery, so gazed on now,
Will be a tatter'd weed, of small worth held:
Then being ask'd where all thy beauty lies,
Where all the treasure of thy lusty days,
To say, within thine own deep-sunken eyes,
Were an all-eating shame and thriftless praise.
How much more praise deserved thy beauty's use,
If thou couldst answer "This fair child of mine
Shall sum my count and make my old excuse,"
Proving his beauty by succession thine!
This were to be new made when thou art old,
And see thy blood warm when thou feel'st it cold.