Fabel

Een fabel, in het Grieks ainos (prijzenswaardig exempel), in het Latijn fabula (afgeleid van fari = spreken; vergelijk mythe, sage en sprookje) is een korte, verzonnen vertelling die een zedenles aanschouwelijk voorstelt.
Er bestaan verschillende subgenres, maar het meest bekende is het dierdicht, waarin menselijke eigenschappen naar dieren getransponeerd worden, en waarin dieren (soms ook planten of dingen) als handelende en sprekende personen optreden. (Wikepedia, lees hier meer informatie)

nog meer dichtvormen

acrostichon | ballade | elegie |epigram | fabel | haiku | klankdicht | limerick | ode | sonnet | villanelle | vormgedicht


Bewaffneter Friede

Wilhelm Busch (1832-1908)

Ganz unverhofft an einem Hügel
Sind sich begegnet Fuchs und Igel.
Halt, rief der Fuchs, du Bösewicht!
Kennst du des Königs Ordre nicht?
Ist nicht der Friede längst verkündigt,
Und weißt du nicht, daß jeder sündigt,
Der immer noch gerüstet geht?
Im Namen seiner Majestät
Geh her und übergib dein Fell.
Der Igel prach: Nur nicht so schnell.
Laß dir erst deine Zähne brechen,
Dann wollen wir uns weiter sprechen!
Und allsogleich macht er sich rund,
Schließt seinen dichten Stachelbund
Und trotzt getrost der ganzen Welt
Bewaffnet, doch als Friedensheld.

top


The Sycophantic Fox and the Gullible Raven

Guy Wetmore Carryl

A raven sat upon a tree,
And not a word he spoke, for
His beak contained a piece of Brie.
Or, maybe it was Roquefort.
We'll make it any kind you please --
At all events it was a cheese.

Beneath the tree's umbrageous limb
A hungry fox sat smiling;
He saw the raven watching him,
And spoke in words beguiling:
"J'admire," said he, "ton beau plumage!"
(The which was simply persiflage.)

Two things there are, no doubt you know,
To which a fox is used:
A rooster that is bound to crow,
A crow that's bound to roost;
And whichsoever he espies
He tells the most unblushing lies.

"Sweet fowl," he said, "I understand
You're more than merely natty;
I hear you sing to beat the band
And Adelina Patti.
Pray render with your liquid tongue
A bit from Gvtterddmmerung."

This subtle speech was aimed to please
The crow, and it succeeded;
He thought no bird in all the trees
Could sing as well as he did.
In flattery completely doused,
He gave the "Jewel Song" from Faust.

But gravitation's law, of course,
As Isaac Newton showed it,
Exerted on the cheese its force,
And elsewhere soon bestowed it.
In fact, there is no need to tell
What happened when to earth it fell.

I blush to add that when the bird
Took in the situation
He said one brief, emphatic word,
Unfit for publication.
The fox was greatly startled, but
He only sighed and answered, "Tut."

The Moral is: A fox is bound
To be a shameless sinner.
And also: When the cheese comes round
You know it's after dinner.
But (what is only known to few)
The fox is after dinner, too.

top


La Cigale et la Fourmi

Jean de La Fontaine (1621-1695)



La Cigale, ayant chanté tout l'été,
Se trouva fort dépourvue
Quand la bise fut venue:
Pas un seul petit morceau
De mouche ou de vermisseau.
Elle alla crier famine
Chez la Fourmi sa voisine,
La priant de lui prêter
Quelque grain pour subsister
Jusqu'à la saison nouvelle.
"Je vous paierai, lui dit-elle,
Avant l'Oût, foi d'animal,
Intérêt et principal. "
La Fourmi n'est pas prêteuse:
C'est là son moindre défaut.
Que faisiez-vous au temps chaud ?
Dit-elle à cette emprunteuse.
- Nuit et jour à tout venant
Je chantais, ne vous déplaise.
- Vous chantiez ? j'en suis fort aise.
Eh bien! dansez maintenant.

(direct hieronder is een Duitse fabel van de mier en de krekel)

top


Die Ameise und die Grille

Gottlieb Konrad Pfeffel (1736-1809)

Ei, singe, singe, singe nur!
So schalt, auf der schon kahlen Flur,
Im ernsten Tone der Sybille,
Die Ameis' auf die frohe Grille.
Bald ist der Winter vor der Tür
Und dann? - Ei nun, dann sterben wir,
Versetzt die Grille, du mit Jammer
In deiner vollen Speisekammer;
Ich, nach genoßnem Freudenmahl,
Mit Lobgesang im leeren Saal.

top


A Fable
(In imitation of Dryden)

J. H. Frere (1769 -1848)

A dingy donkey, formal and unchanged,
Browsed in the lane and o'er the common ranged.
Proud of his ancient asinine possessions,
Free from the panniers of the grave professions,
He lived at ease; and chancing once to find
A lion's skin, the fancy took his mind
To personate the monarch of the wood;
And for a time the stratagem held good.
He moved with so majestical a pace
That bears and wolves and all the savage race
Gazed in admiring awe, ranging aloof,
Not over-anxious for a clearer proof --
Longer he might have triumph'd -- but alas!
In an unguarded hour it came to pass
He bray'd aloud; and show'd himself an ass!

The moral of this tale I could not guess
Till Mr Landor sent his works to press.

top


Le Corbeau et le Renard

Jean de La Fontaine (1621-1695)

Maître Corbeau, sur un arbre perché,
Tenait en son bec un fromage.
Maître Renard, par l'odeur alléché,
Lui tint à peu près ce langage :
"Hé ! bonjour, Monsieur du Corbeau.
Que vous êtes joli ! que vous me semblez beau !
Sans mentir, si votre ramage
Se rapporte à votre plumage,
Vous êtes le Phénix des hôtes de ces bois. "
A ces mots le Corbeau ne se sent pas de joie ;
Et pour montrer sa belle voix,
Il ouvre un large bec, laisse tomber sa proie.
Le Renard s'en saisit, et dit : "Mon bon Monsieur,
Apprenez que tout flatteur
Vit aux dépens de celui qui l'écoute :
Cette leçon vaut bien un fromage, sans doute. "
Le Corbeau, honteux et confus,
Jura, mais un peu tard, qu'on ne l'y prendrait plus.

top


Der Maulwurf und der Gärtner

Gottfried August Bürger (1747-1794)

Ein Maulwurf verwüstete die schön geebneten Blumen-
felder durch seinen Aufwurf, stürzte die Gewäch-
se und entblößte ihre Wurzeln, daß sie an der Sonne
verwelkten.

Voll Ingrimms erblickte das der Gärtner und stellte
sich mit erhobenem Spaden auf die Lauer. Rasch stach
er zu, als Jener eben sich regte und hob ihn heraus
aufs Harte. "Nun sollst du mir auch des Todes ster-
ben, Garten-Verwüster!"

"Gnade! flehte der Maulwurf, da ich dir doch sonst
nicht unnütz bin. Ich vertilge die Regenmaden und
manches Ungeziefer, das deine Pflanzungen verwü-
stet."

"Hole dich der Henker, versetzte der Gärtner, wenn
du Tugend mit Untugend aufwiegst!" und schlug ihn
ohne weitern Prozeß tot.

top


A Fable

Matthew Prior (1664–1721)

In Aesop’s tales an honest wretch we find,
Whose years and comforts equally declined;
He in two wives had two domestic ills,
For different age they had, and different wills;
One plucked his black hairs out, and one his gray,
The man for quietness did both obey,
Till all his parish saw his head quite bare,
And thought he wanted brains as well as hair.

The Moral

The parties, henpecked William, are thy wives,
The hairs they pluck are thy prerogatives;
Tories thy person hate, the Whigs thy power,
Though much thou yieldest, still they tug for more,
Till this poor man and thou alike are shown,
He without hair, and thou without a crown.

top


La Mort et le Bûcheron

Jean de la Fontaine (1621-1695)


Un pauvre Bûcheron tout couvert de ramée,
Sous le faix du fagot aussi bien que des ans
Gémissant et courbé marchait à pas pesants,
Et tâchait de gagner sa chaumine enfumée.
Enfin, n'en pouvant plus d'effort et de douleur,
Il met bas son fagot, il songe à son malheur.
Quel plaisir a-t-il eu depuis qu'il est au monde ?
En est-il un plus pauvre en la machine ronde ?
Point de pain quelquefois, et jamais de repos.
Sa femme, ses enfants, les soldats, les impôts,
Le créancier, et la corvée
Lui font d'un malheureux la peinture achevée.
Il appelle la mort, elle vient sans tarder,
Lui demande ce qu'il faut faire
C'est, dit-il, afin de m'aider
A recharger ce bois ; tu ne tarderas guère.
Le trépas vient tout guérir ;
Mais ne bougeons d'où nous sommes.
Plutôt souffrir que mourir,
C'est la devise des hommes.

top


Der Tanzbär

Gotthold Ephraim Lessing (1729-1781)

Ein Tanzbär war der Kett entrissen,
Kam wieder in den Wald zurück,
Und tanzte seiner Schar ein Meisterstück
Auf den gewohnten Hinterfüßen.
»Seht«, schrie er, »das ist Kunst; das lernt man in der Welt.
Tut mir es nach, wenns euch gefällt,
Und wenn ihr könnt!« »Geh«, brummt ein alter Bär,
»Dergleichen Kunst, sie sei so schwer,
Sie sei so rar sie sei!
Zeigt deinen niedern Geist und deine Sklaverei.«
*
Ein großer Hofmann sein,
Ein Mann, dem Schmeichelei und List
Statt Witz und Tugend ist;
Der durch Kabalen steigt, des Fürsten Gunst erstiehlt,
Mit Wort und Schwur als Komplimenten spielt,
Ein solcher Mann, ein großer Hofmann sein,
Schließt das Lob oder Tadel ein?

top


Le laboureur et ses enfants

Jean de La Fontaine (1621-1695)

Travaillez, prenez de la peine:
C'est le fonds qui manque le moins.
Un riche Laboureur, sentant sa mort prochaine,
Fit venir ses enfants, leur parla sans témoins.
"Gardez-vous, leur dit-il, de vendre l'héritage
Que nous ont laissé nos parents:
Un trésor est caché dedans.
Je ne sais pas l'endroit; mais peu de courage
Vous le fera trouver: vous en viendrez à bout.
Remuez votre champ dès qu'on aura fait l'oût:
Creusez, fouillez, bêchez; ne laissez nulle place
Où la main ne passe et repasse. "
Le père mort, les fils vous retournent le champ,
Deçà, delà, partout: si bien qu'au bout de l'an
Il en rapporta davantage.
D'argent, point de caché. Mais le père fut sage
De leur montrer, avant sa mort,
Que le travail est un trésor.

Bekijk hier nog veel meer fabels van Jean de La Fontaine

top


Das Pferd. Der Esel

Wilhelm Ludwig Gleim (1719-1803)

Einst trug auf seinem schmalen Rücken
Ein Esel seine schwere Last,
Die fähig war, ihn tot zu drücken.
Ein ledig Pferd ging neben ihm. »Du hast
Auf deinem Rücken nichts«, sprach (das geplagte Tier,
»Hilf, liebes Pferdchen, hilf! Ich bitte dich, hilf mir!« -

»Was helfen!« sagt der grobe Gaul,
»Du bist der rechte Gast, du bist ein wenig faul;
Trag zu! - -« »Ich sterbe, liebes Pferd, - -
Die Last erdrückt mich, rette mich!
Die Hälfte wär ein Spiel für dich!«
»Ich kann nickt!« sprach das Pferd.

Kurz, unter dem zu schweren Sack
Erlag der Esel, Sack und Pack
Schmiß man sogleich dem Rappen auf,
Des Esels Haut noch oben drauf.

top


La Guenon, le Singe et la noix

Jean-Pierre Claris de Florian (1755-1794)

Une jeune guenon cueillit
une noix dans sa coque verte ;
elle y porte la dent, fait la grimace... ah ! Certe,
dit-elle, ma mere mentit
quand elle m' assura que les noix étoient bonnes.
Puis, croyez aux discours de ces vieilles personnes
qui trompent la jeunesse ! Au diable soit le fruit !
Elle jette la noix. Un singe la ramasse,
vîte entre deux cailloux la casse,
l' épluche, la mange, et lui dit :
votre mere eut raison, ma mie :
les noix ont fort bon goût, mais il faut les ouvrir.
Souvenez-vous que, dans la vie,
sans un peu de travail on n' a point de plaisir.

top